Een coalitie van vier Nederlandse mensenrechtenorganisaties, waaronder het Platform Bescherming Burgerrechten, heeft Facebook-oprichter Mark Zuckerberg verzocht om stelling te nemen in het publieke debat over de gevolgen van de uitspraak van het Hof van Justitie in de zaak Schrems, zoals Facebook zich ook mengde in het debat over een nieuwe surveillance-wet in Engeland.
Het Europese Hof van Justitie vernietigde op 6 oktober 2015 het Safe Harbour-besluit dat de grondslag was voor de doorgifte van persoonsgegevens vanuit de EU naar de VS door Facebook. Het Hof van Justitie oordeelde dat de wetgeving in de VS tekortschiet omdat het geen beschermingsniveau biedt dat vergelijkbaar is met dat in de EU. Zo heeft de NSA toegang tot de Facebook-content van gebruikers in de EU, zonder dat die enige rechtsbescherming hebben. Volgens het Hof van Justitie is dit een inbreuk op de essentie van het fundamentele recht op privacy. Deze problemen zijn nog steeds niet opgelost.
Op 15 december 2015 zond Boekx Advocaten namens een aantal Nederlandse organisaties en individuele gebruikers van Facebook een sommatiebrief aan Marc Zuckerberg, waarin hij werd uitgenodigd om zich publiekelijk te mengen in dit privacy-debat.
Kort daarna, op 21 december 2015, nam Facebook publiekelijk stelling in de discussie over een nieuw voorgestelde surveillance-wet in Engeland:
“Governments should not be able to compel the production of private communications content absent authorization from an independent and impartial judicial official. (…) surveillance laws should not permit bulk collection of information. The principles require that the Government specifically identify the individuals or accounts to be targeted and should expressly prohibit bulk surveillance.”
Precies op deze aspecten schiet de rechtsbescherming in de VS volgens het Europese Hof van Justitie momenteel tekort. Middels een brief op 21 januari 2016, hebben partijen Facebook daarom verzocht haar standpunt ook uit te dragen in het debat over mass surveillance in de VS. Over dit onderwerp vinden momenteel onderhandelingen plaats tussen de EU en de VS. Het zou goed zijn als Facebook zich daar inhoudelijk in mengt, in lijn met het standpunt dat Facebook heeft over het Engelse wetsvoorstel.
Als er niet op korte termijn een oplossing wordt gevonden voor de fundamentele privacy-problemen waar het Europese Hof van Justitie op heeft gewezen, overwegen partijen om een kort geding aanhangig te maken bij de Rechtbank Den Haag.
