De Whitebox, het privacyvriendelijke alternatief voor het LSP, wordt na een succesvolle proefperiode officieel in gebruik genomen door huisartsenposten in Amsterdam. De volgende stap is bredere adoptie van het systeem.
De proef werd in 2015 gestart in de werkomgeving van de Huisartsenposten Amsterdam (HpA). Er namen 20 huisartsen deel aan de pilot, waarbij in totaal 6000 patiënten zijn aangemeld voor gegevensuitwisseling via de Whitebox. In de proefperiode is gebleken dat het systeem goed functioneert bij het uitwisselen van medische gegevens in de huisartswaarneming in de avond, nacht en weekenddiensten. Deelnemende artsen geven aan dat het systeem praktisch in gebruik is en eenvoudig uit valt te leggen aan patiënten.
Zeggenschap volledig bij arts en patiënt
Daarbij biedt de Whitebox beduidend meer mogelijkheden als het gaat om de patiëntprivacy, het medisch beroepsgeheim en de controle die gebruikers van het systeem hierover kunnen uitoefenen. Het is het grote verschil met het Landelijk Schakelpunt, het systeem dat sinds 2013 wordt uitgerold door zorgverzekeraars en zorgkoepels; bij de Whitebox hebben de arts en de patiënt volledige zeggenschap over de toegang tot het dossier.
De Whitebox is geheel ontworpen volgens het privacy-by-design principe. Door een decentrale architectuur blijven zowel de medische gegevens als de wijze waarop deze beschikbaar worden gesteld, volledig in handen van de dossierhoudend arts en de patiënt. Met de Whitebox kan fijnmazig worden bepaald wie toegang krijgt tot medische gegevens en is het mogelijk om enkel de noodzakelijke gegevens aan specifieke artsen beschikbaar te stellen, waardoor er nooit onnodig gegevens uitgewisseld worden. De communicatie is van begin tot eind versleuteld, zodat niemand behalve de verzender en de ontvanger bij de gegevens kunnen.
LSP kampt nog altijd met privacyzorgen
De Whitebox wil daarmee tegemoet komen aan bezwaren tegen het Landelijk Schakelpunt (LSP), het systeem dat op dit moment door zorgverzekeraars en zorgkoepels wordt gepusht. In 2011 werd de wetgeving die als doel had om het LSP verplicht in te voeren weggestemd door de Eerste Kamer. Het voorstel werd unaniem afgewezen vanwege zorgen over onder meer de mate van (onnodige) centralisatie van het systeem en privacybescherming en veiligheid.
Hoewel het systeem sinds 2013 in aangepaste vorm alsnog wordt uitgerold, zijn de zorgen over privacy en veiligheid van het systeem niet weggenomen. Zo bleek uit een survey van de Huisartsenkring Amsterdam (HKA) in 2014 dat een overgrote meerderheid van de huisartsen (73%) – inclusief een ruime meerderheid van artsen die reeds het LSP gebruikten – liever een regionaal alternatief zou gebruiken. Ook recent bleek uit een enquête door Medisch Contact dat veel huisartsen die een LSP aansluiting hebben, het systeem niet gebruiken; de helft van de respondenten gaf aan zorgen te hebben over privacy.
Privacy en moderne zorgcommunicatie hand in hand
Uit een onderzoek van de Universiteit van Amsterdam dat met het afronden van de pilot werd gepresenteerd, blijkt dat patiënten meer zeggenschap willen over de toegang tot hun medische gegevens, en dat een fijnmaziger systeem als de Whitebox daarin een toegevoegde waarde heeft. Producent Whitebox Systems stelt in haar persbericht dat er verschillende patiëntengroepen zijn die verschillende wensen hebben over het beschermen van hun medisch dossier. “Hen een keuze bieden zal een hogere dekkingsgraad van elektronisch beschikbare patiëntgegevens betekenen.”
Volgens Whitebox Systems is uit de pilot gebleken dat “optimale bescherming van het medisch beroepsgeheim hand in hand kunnen gaan met gebruiksgemak.” Volgende stappen zullen zijn de aansluiting op het medicatiedossier van de apotheker en de koppeling met medisch specialisten en ziekenhuizen die op dezelfde fijnmazige wijze toegang moeten gaan krijgen tot de benodigde medische gegevens. De eerste koppelingen met huisartsen buiten de Amsterdamse regio staan eveneens op de planning.
Lees ook het bericht dat in 2015 op deze site verscheen over de start van de pilot.
