Een coalitie van maatschappelijke organisaties, waaronder het Platform Bescherming Burgerrechten, waarschuwt de Eerste Kamer. Als de nieuwe Wet op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten wordt aangenomen, betekent dit een onaanvaardbare schending van verschillende fundamentele burgerrechten in Nederland. Mocht de Senaat het wetsvoorstel ongewijzigd aannemen, dan wordt een rechtszaak door de organisaties in overweging genomen.
In een uitgebreide concept-dagvaarding verstuurd aan de Commissie Binnenlandse Zaken van de Senaat wordt uiteengezet welke fundamentele bezwaren de aangesloten organisaties hebben tegen de bevoegdheden die de diensten krijgen met het nieuwe wetsvoorstel. Als de Wiv ongewijzigd door de Eerste Kamer wordt aangenomen, zal die wet een schending inhouden van het recht op privacy, het recht op vrijheid van meningsuiting en als onderdeel daarvan het recht om vertrouwelijk te communiceren, het recht op een eerlijk proces en het recht op effectieve rechtsbescherming.
De kritiek van de NGO’s komt in navolging van de Raad van State, de Raad voor de Rechtspraak, het College voor de Rechten van de Mens, de Autoriteit Persoonsgegevens, de Commissie Toezicht op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten en 29 vooraanstaande wetenschappers. Tot nog toe tevergeefs, stelt de concept-dagvaarding: “De Nederlandse wetgever lijkt koste wat kost een wettelijke regeling te willen invoeren om Nederland internationaal voorop te laten lopen bij het toekennen van bevoegdheden aan de inlichtingen- en veiligheidsdiensten.”
Er is voor gekozen om de kritiek op het wetsvoorstel te verwoorden in een dagvaarding, om daarmee zo helder mogelijk te laten zien welke juridische bezwaren er zijn tegen de nieuwe bevoegdheden die de inlichtingen- en veiligheidsdiensten krijgen. De kritiek is gebaseerd op rechtspraak van de hoogste Europese rechters, die de afgelopen jaren meerdere strenge vonnissen hebben uitgevaardigd over wetgeving met betrekking tot inlichtingen- en veiligheidsdiensten.
De partijen hopen dat de Eerste Kamer het wetsvoorstel niet ongewijzigd aanneemt en het niet nodig zal zijn de aangenomen wet aan de rechter voor te leggen.
