Tijdens de bijeenkomst van het Platform Bescherming Burgerrechten in september 2014 zijn onder meer de volgende thema’s besproken:

Actualiteiten biometrie

Biometrische identificatie bij banken

ING breidde onlangs haar mobiel bankieren app uit met een pilot, waarbij duizend klanten met een testversie van stemherkenning werken. Als de pilot slaagt, kunnen klanten van de bank voortaan met stemherkenning inloggen. Platformdeelnemers hebben grote twijfels bij de fraudegevoeligheid van het systeem.

De Britse bank Barclays heeft zich al op een nieuwe biometrische technologie voor internetbankieren gestort, het aderpatroon. Deze identificatiemethode leest met een reader het patroon van aderlijnen in een vinger, dat bij elke persoon uniek is. Barclays wil in een pilot het aderpatroon van 30.000 zakelijke klanten opslaan in een database om zo haar eigen biometrische identificatiesysteem te kunnen beheren. Later zal dit ook beschikbaar worden voor particuliere klanten.

Nieuwe gezichtsherkenningsdatabase FBI

De FBI lanceerde het Next Generation Identification systeem, dat inzet op het combineren van verschillende biometrische kenmerken. Zo zitten er niet alleen vingerafdrukken in van miljoenen mensen die ooit crimineel waren, maar worden deze gecombineerd met foto’s die gezichtsherkenning van camerabeelden mogelijk maken. Ook moeten er in de toekomst dna-analyses, irisscans en stemherkenningsfuncties aan worden toegevoegd. De nieuwe database van de FBI gaat daarmee ver doordringen in het openbare leven. Ook wordt het mogelijk om foto’s te gebruiken om via de database iemands criminele verleden op te vragen, wat van pas komt bij sollicitaties voor bepaalde functies.

‘Slimme camera’s’ op Schiphol

Ook in Nederland wordt er onder het motto van veiligheid steeds meer biometrische technologie uitgerold in het publieke domein. Onlangs maakte NRC bekend dat Schiphol een proef houdt met camera’s die afwijkend gedrag detecteren. Daarbij moet gedacht worden aan zweten, handbewegingen, lang stilstaan op plekken waar je dat niet wordt geacht, et cetera. De piratenpartij heeft een actie gevoerd op Schiphol, onder het motto ‘ik zwaai dus ben verdacht als terrorist.

TNO houdt zich al jarenlang met onderzoek naar gezichtsherkenningstechnologie, en voerde dit onderzoek uit in opdracht van het Pentagon. Met een combinatie van gezichtsherkenning en het detecteren van ‘afwijkend gedrag’ zijn er inmiddels legio surveillancetoepassingen in ontwikkeling die diep doordringen in de openbare ruimte. NRC schreef eerder dit jaar over een proef met sensoren om de openbare orde in het centrum van Eindhoven te bewaken. De locatie van de volgende proef is geheim, zo laat het ministerie van Veiligheid en Justitie weten.

Reactie minister Plasterk op advies Kiesraad m.b.t. stemfies

Minister Plasterk van Binnenlandse Zaken heeft tegen het advies van de Kiesraad in gesteld dat er geen verbod komt op het maken van foto’s in het stemhokje. De Stichting Bescherming Burgerrechten spande in april een kort geding aan om uitspraken van minister Plasterk waarin hij stelde dat het maken van een ‘selfie’ in het stemhokje niet in strijd met de wet was.

De stichting verloor het kort geding, maar de Kiesraad adviseerde desondanks het maken van foto’s in het stemhokje te verbieden. Minister Plasterk stelt in een reactie dat een verbod niet te handhaven valt, en dat bij een evaluatie van de laatste twee verkiezingen geen aanwijzingen zijn gevonden dat mensen onder dwang een stemfie hebben gemaakt.

Platformleden wijzen erop dat het in andere landen wel een probleem vormt, en dat er daar een boete staat op het maken van foto’s in het stemhokje – ondanks het handhaafprobleem. Ook in het Koninkrijk der Nederlanden speelt het probleem overigens, en wel in Sint-Maarten – waar gehoopt werd dat er een verbod kwam.

Een verbod biedt een instrument om op te treden bij uitwassen, en geeft een signaal af. Als het op democratische verkiezingen aankomt, zou de overheid er volgens Platformleden alles aan moeten doen om het stemgeheim te waarborgen.

Actualiteiten Privacy in de Gezondheidszorg

Toegang IGZ tot medische dossiers

Het Landelijk Schakelpunt (LSP), oftewel het voormalige Elektronisch Patiëntendossier, lijkt binnenkort een achterdeur te krijgen voor de Inspectiedienst voor de Gezondheidszorg (IGZ). Deze heeft de Landelijke Huisartsenvereniging in maart verzocht om voor grootschalig onderzoek toegang tot medische dossiers te krijgen zonder voorafgaande toestemming van de patiënt in kwestie. Iedere patiënt afzonderlijk om toestemming vragen is te belastend, aldus de inspectie.

De LHV reageerde in de eerste instantie terughoudend, maar in juli besloot de commissie die zich over het verzoek van de IGZ heeft gebogen, dat de IGZ deze bevoegdheid krijgt. Bovendien mag ze deze gegevens wanneer ze eenmaal verzameld zijn, ook voor andere onderzoeken van de IGZ gebruiken – in het licht van geldende privacyregels een buitengewoon opmerkelijk besluit aldus Platformleden.

Wel zou hierover nog nadere wet- en regelgeving moeten komen die deze bevoegdheid juridisch regelt, maar leden van het Platform vrezen dat er op termijn meer van dit soort ‘achterdeuren’ in het LSP komen voor derde partijen.

Handhavingsverzoek Stichting KDVP aan CBP om privacy opt-out

Stichting KDVP heeft een handhavingsverzoek ingediend over het nog steeds ontbreken van een effectieve opt-out regeling voor privacybezwaarden in de GGZ. Elders op onze site een bericht hierover.