Aflevering 1 van een nieuwe column over ‘privacy in de praktijk’. Waarin Henk Boeke concrete privacy-perikelen bij de kop neemt, die iedereen kunnen overkomen – thuis, op school, en bij de dokter. Vandaag: gedoe met WhatsApp in een gezin.
Privacy is een burgerrecht. Ook voor kinderen en jongeren. Van hun dagboeken moet je bijvoorbeeld met je poten afblijven. Maar de praktijk kan weerbarstig zijn, vooral omdat er soms andere rechten doorheen spelen.
Een gescheiden vader vroeg aan Mediaopvoeding.nl: “Mijn ex-vrouw leest de WhatsApp-berichten van mijn zoon en mijn dochter (beiden 14). Mag dit zomaar? Ik vind dat mijn kinderen recht hebben op hun privacy, zonder dat hun moeder meekijkt.”
Tja… Nog even afgezien van het feit dat die vader er zelf van baalde dat zijn berichten zichtbaar waren (voor zijn ex), en dat vooral zijn eigen privacy in het geding was, hebben zijn kinderen natuurlijk ook recht op hun privacy. Die inderdaad wettelijk geregeld is.
Maar tegelijkertijd hebben ouders de – eveneens wettelijk vastgelegde – plicht om de veiligheid van hun kinderen te waarborgen. (Privacy-activisten vinden dat de tegenstelling tussen privacy en veiligheid een schijntegenstelling is, omdat privacy ook een vorm van veiligheid is. Maar misschien speelt dat meer bij burgers en de overheid, dan bij ouders en kinderen. Omdat kinderen kwetsbaarder zijn dan volwassenen.)
Met name die verplichting voor ouders om de veiligheid van hun kinderen te waarborgen, biedt de (wettelijke) mogelijkheid om af en toe in hun telefoon te kijken. Leuk is dat niet, noch voor de kinderen, noch voor hun vader, en je moet er natuurlijk zorgvuldig mee omgaan. Maar wettelijk is het nu eenmaal zo geregeld. De wetgever gaat ervan uit dat iedereen hier zelf een goede balans in moet zien te vinden.
De enige oplossing is dus om goede afspraken te maken. Bijvoorbeeld dat die vader met zijn ex afspreekt dat ze niet in zijn berichten aan hun kinderen gaat neuzen. Ik vind dat heel redelijk, want de wetgever kan niet álles regelen. En liever ook niet achter onze voordeur.
Mocht het niet mogelijk zijn om zulke afspraken te maken, dan zit er niets anders op dan je via WhatsApp een beetje op de vlakte te houden. Persoonlijke dingen kun je altijd nog gewoon persoonlijk bespreken.
Verder lezen:
Mr. E. Mulder, “Ouderlijk toezicht en het recht op privacy van het kind in de digitale samenleving”, Amersfoort: Celsus juridische uitgeverij 2016.
Henk Boeke is taalkundige, journalist, mede-oprichter van Ouders Online, eindredacteur van Mediaopvoeding.nl, en lid van het Platform Bescherming Burgerrechten.
